Pivot Points

Decydując się na wejście na rynek forex, musisz się spodziewać oferty wielu narzędzi, które będą pomocne przy kupnie i sprzedaży instrumentów. Niektóre narzędzia są mniej, inne bardziej zaawansowane, jednak sukces tradera, tego początkującego i coraz bardziej zaawansowanego, w dużej mierze polega na tym, by jak najlepiej poznać możliwości rynku.

Na giełdzie znajdziesz bardzo wiele aspektów, które wpływają na kształtowanie się cen aktywów. Jednym z nich są pivot points, czyli punkty zwrotu. Należą one do tych wskaźników giełdowych, które bardzo przydają się w analizie technicznej. Jeszcze do niedawna były mało znane i używane głównie przez zaawansowanych inwestorów. Teraz dochodzą do łask również wśród innych traderów na rynku forex. Pora, by nie były obce i Tobie. W poniższym artykule przyliżmy Ci pivot points.

Ogólnie o pivot points

Najprościej rzecz ujmując, pivots points, inaczej punkty zwrotu, to wartości, dzięki którym z powodzeniem możesz wyznaczyć punkty wsparcia oraz oporu (poniżej wyjaśniamy oba zagadnienia) w analizie technicznej. Spotkasz je na rynkach akcji, walutowych czy instrumentów pochodnych, więc, jak widzisz, jest to dość powszechne narzędzie.

Jednak zanim przejdziemy do jeszcze głębszej analizy pivot points, musimy zapoznać się z zagadnieniami analizy technicznej oraz poziomów wsparcia i oporu. Gdy będziemy to mieć za sobą, zrozumienie punktów zwrotu będzie o wiele prostsze.

Czym jest analiza techniczna?

Kiedy wkraczasz na rynek giełdowy, analiza techniczna będzie jednym z pierwszych wyrażeń, z którymi się spotkasz. To tak naprawdę esencja forex. Oznacza metodę, za pomocą której weryfikuje się zachodzące na konkretnym rynku zmiany. Używa się jej do przewidzenia przyszłości.

Gdy inwestujesz w aktywa, za sprawą analizy technicznej będziesz w stanie określić, czy ich cena w kolejnych dniach, tygodniach czy miesiącach spadnie, a może wzrośnie. W ten sposób możesz określić, czy warto dokonać inwestycji czy może lepiej poczekać na lepszy moment. Jak dokonuje się analizy technicznej? Za pomocą wykresów, które zawierają dane historyczne (czyli te z określonego czasu). Kluczowym elementem tej analizy są punkty zwrotu. Do czego służą? Właśnie do wspomnianego wyżej wyznaczania poziomów wsparcia oraz oporu.

Czym jest poziom wsparcia?

Im lepiej zrozumiesz czym są poziomy wsparcia, tym łatwiej pojmiesz ideę pivot points. Ich zrozumienie jest tutaj kluczowe, podobnie jak poziomy oporu, o których przeczytasz poniżej. Poziomy wsparcia i oporu możemy nazwać maksymalnymi i minimalnymi poziomami cenowymi, które pokazują traderowi moment wzrostu lub spadku ceny. Ten moment ma moc zatrzymania danego ruchu.

W tym opisie poziom wsparcia będzie oznaczał wspomnianą linię minimalną. Nierozerwalnie łączy się z chwilą narodzin popytu na konkretny aktyw. Zauważ, że punkt ten nie odnosi się do przyszłości, tylko wyznacza historyczną wartość, czyli pochodzącą z konkretnego okresu. Na rynku giełdowym na pewno wielokrotnie spotkasz się z określeniem „dno”. W taki sposób w giełdowym slangu nazywa się poziom wsparcia. Dlaczego? W teorii po jego osiągnięciu cena aktywa nie może już zejść niżej. W praktyce poziomy wsparcia i oporu mogą jednak zostać przekroczone. Gdy wejdziesz na rynek forex, wielokrotnie się o tym przekonasz.

Co to jest poziom oporu?

Analogicznie do poziomu wsparcia, poziom oporu będzie pojawiać się w chwili pojawienia się podaży. Będzie to „szczyt” (przeciwieństwo wyżej omawianego „dna”) wzrostu ceny, który teoretycznie nie jest możliwy do przebicia (w praktyce wygląda to oczywiście różnie). Punkty oporu będą wyznaczać poszczególne szczyty z przeszłości. Im będziesz miał większą praktykę, tym szybciej zauważysz, że zarówno poziom wsparcia, jak i oporu nie należą do wartości, które są narzucone z góry − określa się je subiektywnie. Z tego względu na wykresie objawiają się „boczną” drogą, którą na wykres nanosimy sami. Na rynku giełdowym będziemy stosować pivot points, czyli punkty zwrotu, właśnie po to, by określić najistotniejsze poziomy kupna i sprzedaży konkretnych aktywów.

Czym dokładnie są pivot points?

Aby lepiej zrozumieć zagadnienie punktów zwrotnych, musimy cofnąć się do początku lat 30. XX wieku. Wtedy to matematyk i handlowiec Henry Chase zainicjował powstanie wskaźnika specjalnie przeznaczonego dla rynku bezpieczeństwa. Dla niego punktem przestawnym był poziom, na którym odwraca się cena. W taki sposób pokazał, że podstawą wskaźnika pivot points jest pomysł, że na rynek wpływa na bardzo wiele rzeczy i aspektów, które się powtarzają. Henry Chase stworzył wskaźnik w taki sposób, by cena otwarcia i zamknięcia mogły służyć jako poziom wsparcia i oporu w przyszłości.

Przyglądając się lepiej samej nazwie, zauważysz, że punkty zwrotu będą tymi miejscami na wykresie, w których cena aktywów może zmienić swój kierunek. Idąc tą drogą, dostrzeżesz, że na rynku potencjalnie może dojść do spadku lub wzrostu ceny aktywa lub zatrzymania ruchu, a tym samym utrzymaniu ceny na konkretnym poziomie. Trader, który bacznie obserwuje zachowanie się pivot points, będzie miał szansę na przewidzenie następujących po sobie zachowań ceny.

Jak ustaliliśmy, głównym zadaniem punktów zwrotu jest wyznaczenie punktów wsparcia i oporu. Jak to zrobić? Za pomocą bardzo prostego wzoru. Do rozpisania tej formuły potrzebujesz akcji cenowych (nazywanych price action), które pochodzą z niewielkich przedziałów czasowych, jak dni czy tygodnie; są to cena maksymalna, cena minimalna i cena zamknięcia. Jak wygląda wzór do wyliczenia centralnego punktu zwrotnego? Przedstawiamy go poniżej:

punkt zwrotny = cena maksymalna + cena minimalna + cena zamknięcia / 3

Inwestorzy najczęściej korzystają z interwałów dziennych, a dysponując punktem zwrotnym dla konkretnego dnia, możesz wyliczyć poziomy wsparcia i oporu. Poniżej dowiesz się, w jaki sposób to zrobić.

Jak zbudowane są pivot points?

Poniżej i powyżej poziomu centralnego punktu zwrotnego wyznacza się wspomniane wyżej poziomy wsparcia i oporu. Do obliczenia ich wartości niezbędna będzie określona wcześniej wartość tego głównego punktu zwrotnego. Punkty zwrotu powyżej centralnego punktu pivot (PP) oznaczane są symbolami R1 do R4. Natomiast punkty poniżej centralnego PP są opisywane symbolami od S1 do S4.

Pierwszym krokiem jest obliczenie R1 (pierwszego poziomu oporu). Aby dowiedzieć się, jak ona wygląda, skorzystaj ze wzoru:

• R1 = 2 * pivot point – minimum z poprzedniego okresu
• Idąc dalej, możesz dokonać obliczeń kolejnych poziomów oporu. By to uczynić, koniecznie skorzystaj z niżej przedstawionych wzorów:
• R2 = pivot point + (maksimum z poprzedniego okresu – minimum z poprzedniego okresu)
• R3 = pivot point + (maksimum z poprzedniego okresu – minimum z poprzedniego okresu)^2
• W bardzo podobny sposób możesz dokonać obliczeń, które dotyczą wartości poziomów wsparcia. Wzory do ich obliczeń wyglądają następująco:
• S1 = 2 * pivot point – maksimum z poprzedniego okresu
• S2 = pivot point – (R1 – S1)
• S3 = pivot point – (maksimum z poprzedniego okresu – minimum z poprzedniego okresu) * 2
• Po stworzeniu wykresu, zauważysz, że poziomy oporu (symbol R) będą znajdować się powyżej poziomu pivot point. Z kolei poziomy wsparcia (oznaczone symbolem S) układają się poniżej tego poziomu.

Jak korzystać z pivot points?

Wraz z nabieraniem praktyki zauważysz, że samo wytyczenie granic tak naprawdę niewiele mówi. Jeżeli chcesz korzystać ze wskaźnika, najpierw musimy poznać pewne podstawowe zasady. Kiedy spojrzymy poniżej linii centralnej (PP), będziemy mieli wgląd w strefę kupna. To właśnie tutaj najczęściej znajdują się pozycje długie na rynku (oznacza to zakup instrumentu finansowego lub posiadanie tego instrumentu finansowego na właściwym rachunku). Z kolei powyżej linii centralnej maluje się strefa sprzedaży, gdzie najczęściej mamy do czynienia z pozycjami krótkimi (oznacza zawarcie transakcji mającej na celu osiągnięcie zysku w przypadku spadku cen danego instrumentu finansowego). Jak pewnie zauważysz, cena najczęściej jest skoncentrowana pomiędzy pierwszymi poziomami wsparcia i oporu, tylko od czasu do czasu dociera do następnych poziomów.

Wykorzystanie pivot points w praktyce nie jest rzeczą aż tak prostą. Wielu początkujących, ale też zaawansowanych traderów potknęło się i odnotowało stratę. Bardzo często kupujący i sprzedający nie wykorzystują w pełni możliwości, jakie pivot points za sobą niosą. Do zobrazowania tego twierdzenia można użyć częstej sprzedaży aktywów już w chwili, kiedy cena dosięgnie pierwszego poziomu oporu oraz zakup w momencie, gdy zostanie osiągnięty pierwszy poziom wsparcia. W taki sposób stoimy w sprzeczności do rynku i trendu, czyli po prostu tracimy nasze zainwestowane pieniądze. Poniżej znajdziesz dwie zasady, które pomogą Ci zrozumieć, jak wykorzystać pivot points na swoją korzyść, aby nie stracić, a być może zyskać:

• kiedy zauważysz, że notowania np. dowolnej pary walutowej kierują się powyżej centralnego punktu zwrotu, oznacza to, że sentyment jest byczy ( prognozy wskazują na wzrosty indeksów giełdowych lub walutowych), a inwestor może szukać okazji do kupna;
• kiedy zauważysz, że notowania dowolnej pary walutowej kierują się poniżej centralnego punktu zwrotu, będzie to sugerować, że sentyment jest niedźwiedzi (nastroje niedźwiedzie będą sugerować spadek cen), a inwestor będzie szukać okazji do sprzedaży.

Aby dokonać analizy sentymentu rynku, inwestor musi sprawdzić, jak kształtuje się cena na otwarciu i porównać ją z centralną linią pivota.

Jak jeszcze można skorzystać z punktów pivota? Możesz je stosować w strategiach, które są bardzo powszechne na rynku giełdowym:

• strategia na przełamanie − gdy nie dochodzi do przełamania, pivot points traktowane są jako poziomy wsparcia lub oporu. Jednak czasami na rynku forex do tego przełamania dochodzi. Dzieję się to w chwili, kiedy cena instrumentu napędzana jest przez dane fundamentalne. W taki sposób, jeżeli inwestor używa pivot points do wykreowania wsparcia i oporu, może również użyć strategii na przełamanie. Pamiętaj jednak, że w wielu przypadkach, nim ponownie dojdzie do przełamania cena konkretnego aktywa ponownie będzie te poziomy testować. Z tego względu może być to technika ryzykowna, tym bardziej dla początkującego tradera.
• strategia range trading − traderzy również sięgają po pivot points, kiedy interesuje ich obszar, na którym nie doszło do przełamania. Punkty zwrotne pomogą go wyznaczyć. Inwestorzy wykorzystają tę strategię, by zidentyfikować obszar, w którym chcieliby prowadzić inwestycje i poszukują możliwości kupna po jak najniższej cenie (będzie to nazywać się obszarem niższym) oraz sprzedaż po cenie jak najwyższej (obszar wyższy). Powszechnie range trading uznawana jest za strategię o wiele mniej ryzykowną niż podana wyżej strategia przełamania. W tym wypadku nie będziemy mówić o chwilowości i powrocie ceny do poprzednich poziomów. Range trading daje inwestorowi swobodę działania.

Zalety i wady pivot points

Omawiany wskaźnik jest niezwykle przydatnym narzędziem w analizie technicznej, ułatwiającym traderom podejmowanie decyzji o kupnie i sprzedaży na rynkach giełdowych. Co bardzo istotne, narzędzie to może być wykorzystywane samodzielnie, ale jednocześnie może pełnić rolę bardzo istotnego elementu całej strategii inwestycyjnej. Ważne jest, aby korzystać z pivot points z pełna świadomością jego potencjały, dzięki czemu łatwiej będzie Ci nie tylko opanować zasady ich działania, ale też odnaleźć się na rynku forex i mniej narażać się na potencjalne straty.

Poniżej znajdziesz zalety i wady tego narzędzia:

Plusy pivot points

• wskaźnik wyprzedzający, a więc daje nam wgląd w to, co może wydarzyć się w przyszłości;
• informuje o poziomie wsparcia i oporu − przez wyznaczenie tych poziomów możemy nanieść go na wykres i na jego podstawie podejmować decyzje inwestycyjne;
• może być integralną częścią wielu strategii inwestycyjnych, jak i z powodzeniem funkcjonować jako samodzielny wskaźnik − Twój broker pomoże Ci dobrać odpowiednie narzędzia, by razem stworzyć swoisty zespół inwestycyjny, lub poradzi jak używać pivot points oddzielnie;
• wskaźnik uniwersalny, ponieważ może być stosowany zarówno w celach inwestycji krótkoterminowych, scalpingu, jak i do inwestycji długoterminowych.

Minusy pivot points

• pojawiają się błędne sygnały, gdy kurs nie jest pobudzany;
• najlepiej sprawdzi się z innymi wskaźnikami;
• interpretacja nie jest prosta i bywa zwodnicza;
• lepiej w grupie − im więcej inwestorów korzysta z pivot points, tym będą one bardziej skuteczne.

Podsumowanie

Używanie pivot points jest niewątpliwe jest bardzo przydane w inwestowaniu na rynku giełdowym. Narzędzie to pomaga przewidzieć, jak cena aktywa zachowa się na przestrzeni istotnego dla nas czasu. Obliczenia poziomów możesz wykonywać za pomocą specjalnego kalkulatora, który dostępny jest na stronie Twojego brokera.Pamiętaj, by korzystać tylko ze sprawdzonych brokerów, którzy posiadają dobre opinie innych inwestorów. W tym celu możesz skorzystać z sumiennie sporządzonych przez specjalistów FxForex recenzji brokerów online.

Tylko w taki sposób możesz mieć pewność, że nie tylko lepiej rozumiesz na czym polega inwestowanie na rynkach giełdowych, ale też istnieje większe prawdopodobieństwo zysku niż strat. Jeżeli nie czujesz się na siłach lub jesteś początkującym inwestorem, koniecznie przetestuj swoje nowe strategie w wersji za wirtualne środki. Wysokiej jakości broker powinien oferować taką opcję. Inwestując w realnym czasie nieprawdziwe pieniądze łatwiej posiądziesz wiedzę o giełdzie i z większą łatwością i pewnością siebie rozpoczniesz prawdziwe inwestowanie.